«هنر ۱۴۰۰» پروژه‌ای است که این روزها از سوی کنگره ایرانیان کانادا درحال برگزاری است. این کنگره از تمامی هنرمندان زن مقیم ایران و کانادا دعوت کرده است تا تصویر آثار هنری خود را ارسال کنند تا به‌صورت آنلاین به نمایش عموم گذاشته شود. این پروژه به بهانه هشتم مارس، روز جهانی زن با برگزاری نمایشگاه نقاشی آغاز به‌کار کرده و اگرچه تا اول آوریل به پایان خواهد رسید اما به گفته دکتر آرزو (سعیده) خدیر، معاون رئیس کنگره ایرانیان کانادا «ایده بهره‌مندی از هنر برای درمان دردهای بشر به‌ویژه زنان در دوران پاندمی ویروس کرونا یک ساله تعریف شده است. در واقع در تلاشیم تا با تاکید بر اهمیت نقش زن در بازگشت به چرخه طبیعی زندگی، هنر در خدمت کامیونیتی (باهمستان) باشد». گفت‌وگوی «هفته» با دکتر آرزو خدیر را در ادامه می‌خوانید.
خانم دکتر آرزو خدیر گرامی لطفا برای خوانندگان هفته درباره چگونگی شکل‌گیری ایده «هنر ۱۴۰۰» توضیح دهید.
آرزو خدیر: ایده اصلی این پروژه زمانی مطرح شد که به مرور آمارها نشان می‌داد زنان به‌طور درصدی بیشتر از مردان بار اپیدمی جهانی را به دوش کشیده‌اند. طبق آمار ۵۵درصد از زنان در این اپیدمی کار خود را از دست داده‌اند اما این آمار کلی است چراکه درصد اشتغال زنان رنگین‌پوست، مهاجر و بومی در اینجا بسیار پایین‌تر از زنان سفیدپوست است. بنابراین طبیعی و به‌جا بود تا پروژه‌ای برای استقامت‌سازی، توانمندسازی و شکوفایی کامیونیتی در فضا و قالب هنر تدوین شود.
شرایط بحران‌زای فعلی در سطح اجتماعی و جهانی عظیم است و همچون گردباد جهان را در برگرفته است. در این وضعیت دهشتناک، جامعه نیاز به اجرای ایده‌های نوین و پیشرو دارد تا به ما ابزاری برای مقاومت در مقابل این گردباد عظیم بدهد. این نسل و بسیاری از افراد در کره‌زمین مشابه چنین وضعیتی را در تاریخ جمعی تجربه نکرده است. به عبارت دیگر، بشر برای دهه‌های متمادی از گزند چنین شرایطی در امان بوده اما در یک سال اخیر اوضاع به‌کلی تغییر کرده است. بنابراین به اجرای برنامه‌هایی مرتبط برای رویارویی با این شرایط نیاز اساسی داریم؛ به به‌کارگیری روش‌هایی که موجب ظرفیت‌سازی و ایجاد استقامت اجتماعی شوند. یکی از این راه‌ها این است که هنر در خدمت مقاوم‌سازی اجتماعی قرار بگیرد. در همین راستا، کنفرانس‌هایی در جهان برگزار شده است و در این میان، پروژه‌های ابتکارآمیزی اجرا شده که باهمستان را به هم نزدیک می‌کند و مقاومت اجتماعی را افزایش می‌دهد. با همین نگاه پروژه ۱۴۰۰ در کنگره ایرانیان کانادا تعریف شد و به بهانه روز جهانی زن راه‌اندازی شد.
آیا در این وضعیت، توانمندسازی اجتماعی برای جامعه مهاجر متفاوت از افراد بومی است؟
آرزو خدیر: بله، فردی که این تجربه دردناک را در کشور خود سپری می‌کند وضعیتی متفاوت با فردی دارد که در جامعه مهاجر محسوب می‌شود؛ البته که هر یک به نوعی متحمل پیامدهای این اوضاع شده‌اند اما به‌عنوان مثال این توانمندسازی برای ایرانی‌های کانادا که مهاجر هستند نیاز به توجه و زمان بیشتر دارد چون کامیونیتی ایرانی در کامیونیتی دیگری است و مهاجر است. از این‌رو، اعضای کنگره به‌دنبال این هستند تا از قدرت هنر برای ارتقای استقامت اجتماعی کمک بگیرند؛ موضوعی که در انگلستان و در ونکوور کانادا مورد توجه قرار گرفته و طرح‌هایی هم اجرا شده که خروجی خوبی هم داشته است. با این توضیح که سال جدید سال سختی خواهد بود چون نمی‌دانیم یک سال دیگر در زندگی هر یک از ما چه اتفاقاتی خواهد افتاد. آیا خودمان و عزیزان ما از این پاندمی سلامت بیرون خواهیم آمد و اینکه بالاخره این همه‌گیری چه زمانی به پایان می‌رسد بنابراین به این نتیجه رسیدیم تا یک پروژه هنری را در یک سال آتی اجرا کنیم. در واقع، پیاده‌سازی پروژه را یک ساله در نظر گرفتیم که احتمال دارد تغییر و تحولاتی هم در این مدت داشته باشد اما به هرحال هنردرمانی در دهه‌های متعدد برای کشورهای مختلف کاریی داشته است تا جایی که برنامه هنردرمانی برای بیماران در برخی بیمارستان‌ها اجرا می‌شود. امیدواریم ما هم به نتایج مطلوبی از اجرای این پروژه دست یابیم.
لازمه کسب نتیجه مناسب در این پروژه را تحقق چه مواردی یا همکاری چه کسانی می‌دانید؟
آرزو خدیر: ما در شرایطی هستیم که باید مبتکرانه و با همبستگی بیشتر عمل کنیم بنابراین احتیاج به گرفتن دست‌های همدیگر داریم این قضیه از آنجایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که اجرای پروژه کاملا داوطلبانه است. ایده‌های خوب زیاد است اما اجرای برنامه‌هایی مثل استقامت‌سازی اجتماعی نیازمند منابع است. طبق تجربه بین‌المللی، پروژه‌هایی موفق می‌شوند که ریشه در جامعه دارند. وقتی پروژه‌ای درون اجتماعی و داوطلبانه پیاده می‌شود پایدار است، نیاز به بودجه کلان ندارد و همزمان مهم است دست‌به‌دست هم بدهیم بنابراین بیاییم و به خودمان کمک کنیم.
مشارکت جامعه زنان ایرانی در این پروژه چگونه بوده است؟
آرزو خدیر: استقبال زنان از «هنر ۱۴۰۰» فراتر از انتظار ما بود. پس از این استقبال متوجه شدیم ما ظرفیت کمی را برای اجرای این طرح در نظر گرفته‌ایم درحالی که در اطراف ما پتانسیل بیشتری برای اجرای چنین پروژه‌هایی وجود دارد. این پروژه آغاز خوبی است که به مرور هم بیشتر شناسانده می‌شود. نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که در این وضعیت، طرح تئوری‌های توطئه هم زیاد است بنابراین مساله اعتمادسازی باید شکل می‌گرفت؛ اینکه این پروژه برای کامیونیتی ایرانی است و ابزاری است برای مواجهه بهتر در برابر شرایطی که نمی‌دانیم تا چه مدت پس‌لرزه های آن ادامه خواهد داشت. ما نیازمند اعتمادسازی هستیم برای همین نیاز به تریبون‌های اطلاع‌رسانی داریم تا اطلاعات صحیح را به افراد منتقل کنیم و در این وضعیت دهشتناک بتوانیم در حیطه استقامت‌سازی گام برداریم. بنابراین از همکاری همه و البته هنرمندان علاقه‌مند استقبال می‌کنیم. این افراد در صورت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با ایمیل کنگره ایرانیان کانادا به نشانی info@iccongress.ca در تماس باشند.
خانم دکتر آرزو خدیر از شما سپاسگزاریم.
ارسال نظرات