نگین آشوری، کارآفرین جوان ایرانی در مونترال: برای بهبود کیفیت زندگی زنان تلاش می‌کنم

فرنگیس شکیبا

در ششمین دوره‌ی کارآفرینان پژوهشگر، نگین آشوری در کنار حسین کمالی از جمله پنج کارآفرین آینده‌دار کانادا از سوی سازمان ملی اختراعات کانادا یا مایتکس (Mitacs) معرفی شدند. مایتکس یک بنیاد غیرانتفاعی است که از سوی دولت کانادا و دولت‌های استانی حمایت می‌شود. جایزه‌ی مایتکس هر سال در چند بخش متفاوت به پنج کارآفرین تعلق می‌گیرد که آینده‌ی روشنی برایشان متصور باشد. مایتکس تلاش می‌کند با کمک به پژوهشگران برتر دانشگاهی کشور، زمینه‌ی ورود آن‌ها را به بازار کار فراهم آورد. نگین آشوری، ۲۸ساله در شرکت دانش‌بنیان خود، موفق به ساخت پروتزی قابل تجزیه در طبیعت شده که تغییری اساسی در درمان زنانی که دچار افتادگی لگن هستند ایجاد می‌کند و به همین دلیل موفق به دریافت جایزه مایتکس شده است. این اختراع در ابتدا به‌عنوان یک پروژه‌ی دانشگاهی مراحل تحقیق، توسعه و ساخت اولیه را طی کرد. خانم آشوری که عمده فعالیت‌هایش در زمینه‌ی کاربرد هوش مصنوعی در حوزه‌ی سلامت و پزشکی است، در حال حاضر در شرکت استارتاپی خود به نام FemTherapeutics و همراهی انکوباتور Centech فعالیت‌هایش را ادامه می‌دهد و تلاش می‌کند کیفیت زندگی زنان را با وسایل پزشکی بهبود دهد. به این بهانه با او گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

سلام خانم آشوری عزیز و سپاس از این که وقت خود را در اختیار مجله هفته قرار دادید. لطفا قدری از سال‌های کودکی خود برای خوانندگان بگویید.

نگین آشوری: نگین آشوری ۲۸ساله هستم. در دوران دبیرستان ریاضیات خواندم و در کنار آن به فعالیت‌های رباتیک هم مشغول بودم. در همان زمان به مسابقات ملی و بین‌المللی اعزام و موفق به کسب جوایز ملی، از جمله جایزه‌ی خوارزمی و برخی جوایز بین‌المللی شدم. در دانشگاه قصد داشتم کامپیوتر یا مهندسی پزشکی بخوانم اما درنهایت رشته‌ی مهندسی برق خواندم. برای تحصیل در مقطع فوق‌لیسانس در رشته‌ی علوم کامپیوتر در مارس ۲۰۱۸ وارد کانادا شدم. شروع آن با یک برنامه‌ی «نوآوری در جراحی» (Surgical Innovation) بین دانشگاه‌های کنکوردیا، مک‌گیل و ای.تی.اس در مونترال بود.

ایده‌ی راه‌اندازی استارت‌آپ چگونه به ذهن شما رسید و چه کسانی در این راه به شما کمک کردند؟

نگین آشوری: برگزارکننده‌ی اصلی برنامه‌ی «نوآوری در جراحی»، دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه مک‌گیل بود. در این دوره که ۹ ماه به طول می‌انجامد، تیم‌های مختلفی با گرایش‌های فنی، تجاری و پزشکی شرکت می‌کنند. ما در بخش گاینوکولوژی (تخصص‌های مربوط به زنان) بودیم که با استفاده از آن این اجازه را داشتیم که به بیمارستان‌ها مراجعه کنیم و در اورژانس و اتاق‌های جراحی مشاهداتی انجام دهیم. بعد از مدتی که جراحی‌های مختلف را دیدیم، به بخش جراحی‌های گاینوکولوژی رفتیم. طی دو ماه، هر روز دو تا سه جراحی را می‌دیدیم و بر اساس این مشاهدات متوجه شدیم که بخش زیادی از افرادی که برای عمل جراحی مراجعه می‌کنند دارای بیماری افتادگی رحم هستند ولی به شکل‌های مختلف و ابزارهای متفاوت در حال درمان هستند. نکته‌ی قابل‌توجه این بود که متوجه شدیم ابزارها در زمینه‌ی بیماری‌های زنان به نسبت سایر بیماری‌ها، برای دهه‌های متمادی اصلاً پیشرفت نکرده بود.

با توجه به شیوع افتادگی رحم، با جراح سوپروایزرمان صحبت کردیم و متوجه شدیم به دلیل افزایش سن و باروری طبیعی، عضلات واژن شُل می‌شود و افتادگی رحم با تمام عوارض آن اتفاق می‌افتد. در بررسی‌ها متوجه شدیم که به جز جراحی، راه دیگری وجود دارد؛ پروتزی که وارد واژن می‌شود و اعضای لگنی را نگه می‌دارد اما خانم‌ها خیلی از عملکرد این پروتزها راضی نیستند و در حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد ناکارآمد است. ضمن این که استفاده از این پروتزها اغلب باعث خارش، ترشح و حتی آسیب‌دیدن بافت‌های داخل واژن می‌شود. به همین دلیل خانم‌ها به استفاده از آن ادامه نمی‌دهند. متوجه شدیم که تولید انبوه این پروتزها این مشکل را ایجاد می‌کند و این مسئله، ایده‌ی ما را شکل داد. ایده هم این بود که هر کدام از این پروتزها را براساس بدن هر بیمار شخصی‌سازی کنیم.

این محصول ظاهراً در یک فرایند تکنولوژیک و با استفاده از پرینتر سه‌بُعدی تهیه می‌شود. امکانات ساخت چنین ابزاری چگونه برای شما مهیا شد؟

نگین آشوری: برای ابزاری مثل محصول ما که برای هر فرد شخصی‌سازی می‌شود، تولید بسیار سخت‌تر از محصول در شرایط تولید انبوه است؛ بنابراین برای تولید آن ما به یک پرینتر سه‌بعدی روی آوردیم. خوشبختانه در حال حاضر تکنولوژی پرینتر سه‌بعدی بسیار پیشرفت کرده است و ما هم با استفاده از مواد زیست‌سازگار (Biocompatible) این محصول را تولید می‌کنیم.

این محصول در چه بیمارستان‌هایی در دسترس عموم قرار دارد؟

نگین آشوری: بیمارانی که با مشکل مواجه هستند به پزشکان گاینوکولوژیست در کلینیک یا بیمارستان مراجعه می‌کنند. پزشک برای ما اندازه‌ها را وارد سیستم می‌کند و ما بر اساس آن اندازه‌ها، این ابزار را تولید می‌کنیم و برای پزشک می‌فرستیم. این ابزار الان در پروسه‌ی ارزیابی توسط وزارت بهداشت کانادا است و قرار است بعد از تأیید، در ماه نوامبر روی انسان آزمایش بشود. در حال حاضر در حال انجام‌دادن مراحل پژوهشی آن هستیم تا به‌محض گرفتن تأیید، در بیمارستان Notre-Dame مونترال، تست بالینی آن را عملیاتی کنیم. در حال حاضر پنج پزشک برای به‌کارگیری از آن اعلام آمادگی کرده‌اند اما چون تست آن روی انسان هنوز کامل نشده است، باید تا زمان تأیید وزارت بهداشت کانادا صبر کنیم تا بتوانیم آن را به تولید انبوه برسانیم و پزشکان بیشتری بتوانند از آن استفاده کنند.

نکته‌ی دیگری که در این رابطه وجود دارد کاهش هزینه‌ها توسط این روش جدید علمی تا میزان یک‌دهم است. آیا این کاهش هزینه اتفاق افتاده است؟

نگین آشوری: در مورد کاهش هزینه‌ها، بیشتر درباره‌ی جراحی می‌تواند درست باشد. قیمت پروتزهای کنونی ۱۵۰ دلار است که برای مدتی می‌تواند استفاده شود و ۳۰ درصد نرخ عدم موفقیت در سال اول استفاده گزارش شده است. مدل ما چون از نظر هزینه، شخصی‌سازی شده است تغییری در قیمت رخ نمی‌دهد اما این پروتزها باید حداقل ماهی یک‌بار درآورده و شسته شوند و دوباره داخل واژن گذاشته شود. چون اغلب بیماران سن بالایی دارند، پیداکردن و شستن مکرر برایشان سخت است؛ بنابراین مدلی که ما طراحی کردیم بدین شکل است که هر ماه یک‌بار می‌توانیم پروتز جدیدی برای بیمار بفرستیم تا پروتز قبلی را دیسپوز کند. اگر بیمار از این مدل استفاده کند، هزینه‌ی بیشتری باید بپردازد اما در شرایط استفاده‌ی چندباره، هزینه‌ها با مدل کنونی یکسان خواهد بود.

نکته‌ی مهم دیگر سازگار بودن محصول با محیط‌زیست است. جنس این محصول چیست و چرا سازگاری با محیط‌زیست برای شما حایز اهمیت بود؟

نگین آشوری: چون بحث دور انداختن مطرح بود ما فکر کردیم محصولی که بخواهد هر دفعه دور انداخته شود، از نظر محیط‌زیستی مسئله ایجاد خواهد کرد و ممکن است برای بیمار هم راحت نباشد که این کار را انجام دهد. این محصول از جنس سیلیکون محصولات پزشکی (Medical Grade Silicone) تولید می‌شود؛ به این دلیل که در بدن تجزیه نشود. چون محصولات زیست‌تخریب‌پذیر ممکن است در داخل بدن هم ایجاد مشکل کنند. به همین جهت، یک پوشش در زمان دورانداختن دور پروتز قرار می‌گیرد که پلاستیک‌ها را می‌خورد و آن را به زیست‌تخریب‌پذیر تبدیل می‌کند.

در رابطه با برنده‌شدن جایزه‌ی مایتکس توضیح می‌فرمایید؟

نگین آشوری: ما سال گذشته اپلیکیشنی در مایتکس که برای کارآفرین‌ها بود، اپلای کردیم و قبول شدیم که کمک بسیار بزرگی به پیشرفت پروژه‌ی ما کرد. وقتی پروژه‌ی مایتکس تمام شد داورها روی آینده‌دارهای کانادا در حوزه‌ی کارآفرینی ورود پیدا کردند ما برای این جایزه هم اپلای کردیم و از بین افراد زیادی افتخار داشتم این جایزه به نام Change Agent را دریافت کنم. اهمیت این جایزه این بود که به افرادی تعلق می‌گرفت که یک صنعت را تغییر می‌دهند. نکته‌ای که درباره‌ی محصول ما وجود داشت این بود که محصولاتی که در حوزه‌ی پزشکی برای زنان ارائه می‌شود بیشتر در بخش باروری است و گویی بعد از به دنیا آمدن بچه، بدن بانوان به دست فراموشی سپرده می‌شود؛ بنابراین ما شعار خود را Age with dignity قرار دادیم تا توجه‌ها را به این موضوع هم جلب کنیم تا به تمام مشکلات زنان دقت شود.