فیلم جدید سوپرمن به کارگردانی جیمز گان، که در تابستان ۲۰۲۵ اکران شد، بهسرعت به یکی از بحثبرانگیزترین آثار سال بدل شد. داستان فیلم که بر محور جنگی میان دو کشور خیالی ــ «بوراویا» و «جارهنپور» ــ میچرخد، از نگاه بسیاری از تماشاگران و حتی برخی منتقدان، شباهت آشکاری به جنگ واقعی اسرائیل علیه غزه دارد. این برداشت، موجی از گفتوگو در رسانهها، شبکههای اجتماعی و محافل سینمایی به راه انداخته است.
بازتاب در رسانهها
چندین رسانه معتبر بینالمللی از جمله The National و The Forward و The New Arab گزارش دادهاند که بخش قابلتوجهی از مخاطبان، روایت فیلم را استعارهای از جنگ غزه میبینند. در این برداشت، «بوراویا» بهعنوان کشوری تحت حمایت آمریکا که به همسایه فقیرتر و ضعیفترش حمله میکند، یادآور اسرائیل در جنگ علیه فلسطینیان معرفی میشود. The New Arab حتی از فیلم بهعنوان «اثر ضداسرائیلی» یاد کرده است.
دیدگاه منتقدان سینمایی
برخی منتقدان، مانند نویسنده FilmSlop، بر این باورند که گرچه جیمز گان عمداً قصد پرداختن به جنگ غزه را نداشته، اما نشانهشناسی فیلم ــ از جمله تصویر سرزمین بیابانی فقیر، کودکان بیدفاع، و سربازان مهاجم پشت موانع فلزی ــ بهطور ناخواسته به بازتاب جنگ غزه شباهت دارد. The Forward نیز صحنههای گفتوگوی لوئیس لین و سوپرمن درباره مشروعیت مداخله نظامی را «بازتابی مستقیم» از گفتمان موجود در خصوص اسرائیل و فلسطین دانسته است.
واکنش کاربران در شبکههای اجتماعی
کاربران شبکههای اجتماعی، از یوتیوب و اینستاگرام تا تیکتاک و ایکس (توئیتر سابق)، بهصراحت دیدگاه خود را بیان کردهاند. برخی از نقلقولهای پر بازدید عبارتاند از:
«وقتی گفتند سوپرمن ضداسرائیلی است شوخی نمیکردند.»
«سوپرمن آشکارا طرفدار فلسطین بود و این عالی بود.»
«سوپرمن، حماس است!»
در یوتیوب، کلیپهایی با صدها هزار بازدید، به تشریح شباهت داستان فیلم با وضعیت غزه پرداختهاند. یک کاربر در YouTube Shorts نوشته: «کاربران شبکههای اجتماعی در حال کشیدن خط مستقیم بین جنگ خیالی فیلم و جنگ واقعی غزه هستند.» صفحات خبری همچون Al Jazeera نیز با انتشار ویدئوهایی، این شباهت را برجسته کردهاند.
جیمز گان، کارگردان سوپرمن: کشورهای فیلم من خیالی هستند
در میانه این بحثها، جیمز گان بارها تأکید کرده که فیلمنامه سوپرمن پیش از آغاز جنگ اخیر در خاورمیانه نوشته شده و او قصد نداشته رویدادی واقعی را بازتاب دهد. گان گفته است: «بوراویا و جارهنپور کشورهایی کاملاً خیالی هستند» و هدفش ساختن روایتی درباره مهاجرت، هویت و اخلاق انسانی بوده است. با این حال، خود او نیز پذیرفته که مخاطبان ممکن است برداشتهای متفاوتی از اثر داشته باشند.
حتی اگر نیت کارگردان پرداختن مستقیم به جنگ غزه نبوده باشد، واقعیت این است که بسیاری از مخاطبان و منتقدان ــ چه از منظر بصری و چه در سطح مفاهیم ــ فیلم را جانبدارانه به نفع فلسطینیها و علیه اسرائیل میخوانند. این تفسیر، فارغ از صحت یا نادرستی، نشان میدهد که آثار هنری بزرگ ناگزیر در بستر واقعیتهای سیاسی زمانه تفسیر میشوند؛ حتی اگر خالق آنها چنین قصدی نداشته باشد.
ارسال نظرات